کمردرد یکی از شایع ترین علل مراجعه به پزشک در دنیاست؛ به طوری که ۸۵ درصد افراد در طول زندگی دچار کمر درد می‌شوند. کمر دردها موجب از دست رفتن بیشترین ساعات کار و زندگی فعال انسان‌ها می‌شود و علت مصرف بسیاری از مسکن‌ها هستند.
هرچه جوامع متمدن‌تر می شوند، میزان بروز کمر درد نیز افزایش می یابد؛ چرا که زندگی ماشینی، بی‌تحرکی، ورزش نکردن، نشستن طولانی مدت پشت میز یا رانندگی کردن طولانی مدت و… از عوامل افزایش بروز کمردرد هستند.
اختلالات ستون فقرات، بیماری دیسک بین مهره‌ای، تاندون ها و عضلات از علل ایجاد درد در کمر هستند. همچنین ممکن است کمردرد منشاء عصبی و درگیری اعصاب کانال نخاع داشته باشد. در بین علل کمردردها، دیسک کمر بین مهره ای از شایع ترین علل آن است.
ستون فقرات از ابتدا دارای هفت مهره گردنی، در ادامه ۱۲ مهره پشتی و نهایتا پنج مهره کمری و استخوان خاجی و دنبالچه است. ستون فقرات در هر بخش دارای انحناست. این قوس یا انحنا به فعالیت طبیعی بدن کمک می‌کند که اگر دچار اختلالاتی در این انحناها شویم، شاهد بروز کمردرد خواهیم بود.
تغییر شکل ستون فقرات یا بر اثر بروز بیماری است یا وجود درد موجب این تغییر می‌شود. برای مثال به مرور زمان با بروز آرتروز، انحنای ستون فقرات دچار تغییر شکل می‌شوند.
درمان انواع کمردردها
در ابتدا علت کمر درد باید مشخص شود. معمولا کمردردهایی که بیش از شش هفته ادامه داشته باشند، باید توسط پزشک بررسی شوند و درمان خاص آن تجویز شود. درمان‌ها به صورت دارویی، جراحی باز یا بسته هستند.
درصد بسیاری کمی (کمتر از ۱۰درصد) از کمر دردها نیاز به عمل جراحی باز دارند. بخش عمده کمردردها با درمان‌های اولیه غیرتهاجمی وکم‌تهاجمی (روش‌های بسته) درمان می‌شوند.
دردهای عضلانی با مصرف مسکن‌ها و شل‌کننده‌های عضلانی درمان می‌شوند. اما باید توجه داشت انتخاب نوع دارو بسیار مهم است چرا که نباید برای بیمار تداخلات دارویی رخ دهد. هر فردی نباید سر خود شروع به مصرف این مسکن‌ها کند.
درمان بعدی دردهای عضلانی، روش فیزیوتراپی اعم از روش‌های فیزیکی، گرم نگهداشتن عضله، تحریکات الکتریکی و یا استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی مانند لیزر کم‌توان یا پرتوان است.
روش های درمانی دیسک کمر
برای درمان دیسک کمر بین مهره‌ای در وهله اول دارودرمانی و استراحت تجویز می‌شود. استراحت از سه روز تا یک هفته به بیمار توصیه می‌شود. استراحت زیاد موجب ضعیف شدن عضلات می‌شود و تضعیف عضلات اطراف ستون فقرات فشاری زیادی بر روی دیسک بین‌مهره‌ای و مهره‌ها می‌آورد.
اگر بیماری با استراحت و دارودرمانی، بهبود نیافت، به سراغ روش‌های بسته (جراحی‌های دیسک یا تنگی کانال به صورت بسته) می‌رویم. این نوع درمان معمولا موفقیت آمیز است و در ۸۰ درصد موارد یا بیشتر شانس موفقیت دارند. موفقیت این درمان نیز به انتخاب بیمار و نوع کمر درد او بستگی دارد.
برای درمان با روش جراحی بسته، کاندیدای مناسب فردی است که درد کمر به پاهای او انتشار می‌یابد (با سیاتیک همراه است) و این درد با گزگز و سری همراه است (به شرطی که فرد دچار ضعف عضلانی نشده باشد و در ام‌آرای حلقه دیسک قابل ترمیم باشد).
روش درمانی دیگر نوکلولیز یا تزریق مواد به داخل دیسک است که موجب جمع شدن دیسک می‌شود و می‌تواند تا حد زیادی کمک‌کننده باشد. این روش در مراحل اولیه مناسب و نتیجه بخش هستند و در مراحل پیشرفته شانس موفقیت کمتری دارند. یکی از این مواد تزریقی مخلوط اوزن و اکسیژن است که در موارد محدودی کاربرد دارد و برای بیمار دیسکی قابل انجام نیست. در این روش از موادی دیگر مانند ژل‌ها تا سلول‌های بنیادی به داخل دیسک تزریق می‌شود.
باید توجه داشته باشیم که درمان دیسک آسیب‌دیده به هر روشی، آن را به حالت اولیه خود بازنمی‌گرداند. همیشه نیاز است که بیمار در ادامه درمان همکاری کند و از ورزش‌های کمکی که موجب تقویت عضلات و اصلاح قوس‌های کمری می‌شوند، استفاده کند. توصیه ما به این افراد این است که حتما آب درمانی و ورزش کنند.
در جراحی‌های بسته حدود ۱۰ روش داریم که شایع‌ترین آن عمل‌های لیزر است. در لیزر بدون بیهوشی، سوزن‌های ظریفی با دستگاه عکس‌برداری داخل دیسک می‌شوند و بعد با ورود فیبر نوری به دیسک که تابش مشخص و مقدار انرژی مشخص با لیزر به آن می‌دهیم، عارضه دیسک را درمان می‌کنیم. این نوع جراحی بستری ندارد و بیمار می‌تواند از یکی _ دو روز بعد به فعالیت‌های روزمره خود بپردازد.
همچنین روش آندوسکوپی روش جدیدی است که مراکز علمی دنیا بر آن تاکید می‌کنند. در این روش، دستگاه آندوسکوپ با ایجاد یک برش کوچک و بدون بیهوشی، وارد کمر می‌شود و زیر دستگاه عکس‌برداری با دوربینی به سمت دیسک بیرون‌زده هدایت می‌شود و با رویت آن، با ابزار مخصوص این دیسک خارج می‌شود.
برای درمان کمردردهای ناشی از آرتروز، ساییدگی مهره و التهاب‌های مفاصل، بهترین روش درمان، جراحی‌های بسته است.
جراحی بسته برای درمان این نوع کمردردها به این گونه است که در اتاق عمل با بی‌حسی موضعی، با سوزن‌های خاصی داخل ستون فقرات می‌شویم و با استفاده از امواج رادیویی دردهای این گروه را نیز درمان می‌کنیم.
در وهله اول درمان‌های حمایتی( استفاده از کمربندها و داروها) مهم است. در مرحله بعدی درمان شکستگی، از تزریق سیمان طبی داخل مهره به دو روش بسته استفاده می‌کنیم. این روش برای افراد سن بالا و افرای که بیماری همراه دارند و توانایی جراحی باز را ندارند، مناسب است.
برای روش تزریق سیمان نیز با بی‌حسی موضعی، ابزار سوزن را وراد مهره شکسته می‌کنیم و مخلوط سیمان طبی را یا به صورت مستقیم یا به وسیله یک بالن به داخل مهره شکسته تزریق می‌کنیم. (استفاده از بالن برای تزریق سیمان عوارض کمتری دارد).
در مواردی که بیمار دچار بی‌اختیاری ادرار و یا ضعف حرکتی (آتروفی پا) شده، باید جراحی باز انجام شود. گروهی نیز بعد از عمل‌های جراحی دردهایشان درمان نمی‌شود. این دردها ناشی از بروز مجدد دیسک، التهاب مفاصل فاست یا چسبندگی‌های داخل کانال نخاع در اثر جراحی هستند.
این دردها نیز یا با روش بسته مانند لیزر یا آندوسکوپی، تزریق داروهایی که به باز کردن چسبندگی کمک می‌کنند، درمان می‌شوند. میزان موفقیت این درمان‌ها به شدت چسبندگی، شدت التهاب و مدت زمانی است که از وضعیت فرد گذشته است.
زمانی که مدت زمان طولانی از درد می‌گذرد، از کاشت محرک‌های نخاعی استفاده می‌کنیم. در این روش با کاشت سیم‌هایی خاص اطراف نخاع و تولید امواج الکتریکی، درد بیمار طولانی مدت کنترل می‌شود.
از خم شدن‌های طولانی‌مدت پرهیز کنید. چاقی و شکم بزرگ یکی از عوامل عمده کمردرد است، بنابراین رژیم غذایی مناسب داشته باشید و وزن خود را متعادل کنید.
نشستن‌های طولانی یک استرس مزمن برای کمر است و موجب بروز بیرون‌زدگی دیسک می‌شود، افرادی که مجبور به نشستن‌های طولانی پشت میز هستند، حتما تایمی را برای ورزش کردن و کش و قوس دادن بدن خود اختصاص دهند.
همه افراد باید در روز چند دقیقه‌ای را به پیاده روی اختصاص دهند و از ورزش کردن و آب‌درمانی غافل نشوند.
نظرات کاربران