زمانی که لخته‌ی خون درون یک بواسیر تشکیل شود، به آن بواسیر ترومبوزه می‌گویند. این عارضه خطرناک نیست، اما می‌تواند دردناک باشد. بواسیر ترومبوزه یا لخته‌شده می‌تواند باعث درد و خارش در ناحیه‌ی مقعد و خونریزی هنگام اجابت مزاج شود. پزشک ممکن است برای رد سایر دلایل وجود خون در مدفوع، آزمایش‌های خاصی را توصیه کند.
هموروئید یا بواسیر ترومبوزه چطور ایجاد می‌شود؟
بواسیر، بزرگ شدن بافت عروقی در قسمت پایین راست روده و مقعد است. مقعد، روزنه‌ای در انتهای روده‌ی بزرگ است که از طریق آن، مدفوع بدن را ترک می‌کند. همه افراد بواسیر دارند؛ با این حال، تا زمانی که متورم نشوند، مشکلی ایجاد نمی‌کنند. بواسیر متورم می‌تواند باعث خارش و درد در اطراف مقعد شود و اجابت مزاج را با مشکل مواجه کند.
وقتی لخته‌ی خون درون یک بواسیر ایجاد شود، به آن بواسیر ترومبوزه می‌گویند. این عارضه خطرناک نیست، اما می‌تواند دردناک باشد.
تفاوت بواسیر ترومبوزه با بواسیر معمولی
ما دو نوع بواسیر داریم:
- بواسیر داخلی: که در داخل راست‌روده قرار دارد.
- بواسیر خارجی: که در اطراف مقعد قرار دارد.
علائم بواسیر ترومبوزه چیست؟
بواسیر ترومبوزه می‌تواند بسیار دردناک باشد. اگر دچار آن شدید، راه رفتن، نشستن یا رفتن به دستشویی ممکن است برایتان دردناک باشد. علائم بواسیر ترومبوزه هم مثل علائم بواسیر است و عبارتند از:
- خارش در اطراف مقعد
- خونریزی هنگام اجابت مزاج
- تورم یا برآمدگی در اطراف مقعد
اگر همراه با درد و تورم، تب هم داشته باشید، ممکن است دچار عفونت موضعی به نام آبسه شده باشید.
چه عواملی باعث ایجاد بواسیر ترومبوزه می‌شود؟
فشار زیاد روی رگ‌های راست‌روده می‌تواند باعث ایجاد بواسیر ترومبوزه شود. دلایل این فشار آوردن‌ها عبارتند از:
- زور زدن هنگام اجابت مزاج، به خصوص اگر یبوست داشته باشید
- اسهال
- اجابت مزاج نامنظم
- بارداری، به دلیل فشار جنین روی رگ‌ها یا زور زدن هنگام زایمان
- نشستن طولانی‌مدت، مانند نشستن در سفرهای طولانی با ماشین، قطار یا هواپیما
پزشکان نمی‌دانند چرا برخی افراد دچار لخته شدن خون در بواسیر می‌شوند.
خطرات بواسیر ترومبوزه چیست؟
بواسیر بسیار شایع است. تقریباً از هر چهار نفر، سه نفر در طول زندگی خود حداقل به یک مورد بواسیر دچار می‌شوند. احتمال ابتلا به هموروئید در موارد زیر بیشتر است:
- یبوست داشته باشید، زیرا فیبر کافی در رژیم غذایی خود دریافت نمی‌کنید یا به دلیل یک بیماری زمینه‌ای دچار یبوست شده‌اید.
- باردار باشید.
- اغلب برای مدت طولانی بنشینید.
- سن شما بالا باشد، زیرا افزایش سن می‌تواند بافت‌هایی را که بواسیر را در جای خود نگه می‌دارند، ضعیف کند.
بواسیر ترومبوزه چگونه تشخیص داده می‌شود؟
اگر در ناحیه‌ی مقعد احساس درد یا خارش می‌کنید یا هنگام اجابت مزاج خونریزی دارید، به پزشک مراجعه کنید. مراجعه به پزشک خیلی خیلی مهم است، چون خونریزی می‌تواند نشانه‌ی سرطان در دستگاه گوارش (GI) هم باشد.
پزشک درباره علائم و سابقه‌ی پزشکی شما سوال می‌پرسد. در طول معاینه دستی، پزشک انگشت دستکش‌شده و لیز خورده‌ای را برای احساس هرگونه توده یا برآمدگی وارد راست‌روده‌ی شما می‌کند. به این کار معاینه‌ی دیجیتال رکتال می‌گویند.
اگر علائم سرطان روده‌ی بزرگ را داشته باشید یا در معرض خطر ابتلا به آن باشید، ممکن است به یکی از این آزمایش‌ها برای بررسی عمیق‌تر داخل روده‌ی بزرگ نیاز داشته باشید:
سیگموئیدوسکوپی: پزشک یک لوله‌ی نازک و انعطاف‌پذیر با یک دوربین در انتها وارد می‌کند تا قسمت پایین روده‌ی بزرگ شما را مشاهده کند. این اسکوپ به پزشک اجازه می‌دهد تا به دنبال توده‌های پیش‌سرطانی به نام پولیپ و سایر تغییرات در روده‌ی بزرگ شما بگردد.
کولونوسکوپی: پزشک برای مشاهده‌ی کل طول روده‌ی بزرگ شما از یک اسکوپ استفاده می‌کند.
بواسیر ترومبوزه چگونه درمان می‌شود؟
درمان اصلی برای بواسیر ترومبوزه، روشی به نام ترومبکتومی خارجی است که طی آن برش کوچکی روی لخته ایجاد شده و آن را تخلیه می‌کنند. برای اینکه دردی احساس نکنید، بی‌حسی موضعی تزریق می‌شود.
این روش اگر طی سه روز بعد از ظاهر شدن بواسیر انجام شود، بهترین نتیجه را دارد. این روش سریع عمل می‌کند، اما لخته‌ها می‌توانند دوباره برگردند. ممکن است بعد از جراحی همچنان درد داشته باشید.
جراحی بواسیر ترومبوزه
کمتر از ۱۰ درصد افراد مبتلا به بواسیر به جراحی نیاز پیدا می‌کنند. اگر بواسیر شما بسیار بزرگ باشد یا دچار هر دو نوع بواسیر داخلی و خارجی شده باشید، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید.
انواع جراحی برای بواسیر عبارتند از:
بستن با کش لاستیکی: پزشک یک حلقه‌ی لاستیکی کوچک را در پایینه‌ی بواسیر قرار می‌دهد. طی چند هفته، بواسیر باید کوچک شود.
هموروئیدکتومی (برداشتن با برش): در این روش، بواسیر به همراه لخته و رگ‌های خونی برداشته می‌شود. در طول این عمل ممکن است از بی‌حسی نخاعی (که ناحیه‌ی جراحی را بی‌حس می‌کند) استفاده شود یا اینکه تحت بیهوشی عمومی باشید. این روش نسبت به ترومبکتومی خارجی، تهاجمی‌تر است و انجام آن زمان بیشتری می‌برد، اما احتمال بازگشت بواسیر کمتر است. این روش معمولاً فقط برای شدیدترین موارد بواسیر انجام می‌شود، زیرا درد بسیار بیشتری ایجاد می‌کند. عوارض جانبی این جراحی شامل درد، عفونت‌های مجاری ادراری و مشکل در تخلیه‌ی مثانه است.
هموروئیدوپکسی با استاپلر: این روش هم در حالی که تحت بیهوشی عمومی خواب هستید، انجام می‌شود. جراح از یک ابزار استاپلر برای برگرداندن بواسیر به جای خود و نگه‌داشتن آن در آنجا استفاده می‌کند.
مدت زمان بهبودی بواسیر ترومبوزه چقدر است؟
درد ناشی از بواسیر ترومبوزه باید بدون جراحی طی ۷ تا ۱۰ روز بهبود یابد. بواسیر معمولی نیز باید طی یک هفته کوچک شود. ممکن است چند هفته طول بکشد تا برآمدگی به طور کامل فرو رود.
باید بتوانید بلافاصله همه فعالیت‌های که قبلاً انجام می‌دادید را دوباره از سر بگیرید. در مدت زمان بهبودی، از ورزش‌های سنگین و سایر فعالیت‌های پرفشار خودداری کنید.
بواسیر ترومبوزه می‌تواند دوباره برگردد. عمل هموروئیدکتومی، احتمال بازگشت بواسیر را کاهش می‌دهد.
عوارض بواسیر ترومبوزه چیست؟
بواسیر ترومبوزه معمولاً عوارضی ندارد. با این حال، می‌تواند بسیار دردناک باشد و ممکن است خونریزی کند.
گاهی اوقات بدن شما لخته‌ی ناشی از بواسیر ترومبوزه را جذب می‌کند و بواسیر طی یک یا دو هفته به خودی خود بهبود می‌یابد. اگر طی سه روز از ظهور بواسیر ترومبوزه ، جراحی انجام دهید، می‌تواند درد و سایر علائم را تسکین دهد.
چطور از مبتلا شدن به بواسیر ترومبوزه پیشگیری کنیم؟
برای اینکه در آینده دچار بواسیر ترومبوزه نشوید:
فیبر بیشتری از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل مانند سبوس گندم به رژیم غذایی خود اضافه کنید. فیبر مدفوع را نرم می‌کند و دفع آن را راحت‌تر می‌کند. سعی کنید روزانه حدود ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر دریافت کنید. اگر به اندازه‌ی کافی از رژیم غذایی دریافت نمی‌کنید، می‌توانید از مکمل‌های فیبر مانند متاموسیل یا سیتروسل استفاده کنید.
روزانه حدود هشت لیوان آب بنوشید. این کار از یبوست و زور زدن هنگام اجابت مزاج که باعث بواسیر می‌شود، جلوگیری می‌کند.
به طور منظم ورزش کنید. تحرک داشتن بدن، باعث حرکت روده‌ها نیز می‌شود.
هر روز زمانی را برای اجابت مزاج اختصاص دهید. منظم بودن می‌تواند به جلوگیری از یبوست و بواسیر کمک کند. اگر نیاز به دفع مدفوع دارید، آن را نگه ندارید. زیرا مدفوع می‌تواند در روده‌ی بزرگ جمع شود و باعث شود هنگام اجابت مزاج، زور بزنید.