علت و دلایل خارش مقعد چیست و چه راه‌های درمانی دارد؟

خارش مقعد یک بیماری شایع است. خارشی که در داخل یا اطراف مقعد ایجاد می‌شود، معمولا شدید است و ممکن است با میل شدید به خاراندن همراه باشد. بیشتر افراد خارش مقعد را خجالت آور و ناراحت کننده می‌دانند.

خارش مقعد که به آن خارش آنی نیز می‌گویند، علل احتمالی زیادی مانند مشکلات پوستی، بواسیر، و شستشوی زیاد یا ناکافی دارد.

اگر خارش مقعد مداوم و شدید دارید، با پزشک خود صحبت کنید. با درمان مناسب و خودمراقبتی، بیشتر افراد از خارش مقعد کاملاً تسکین می‌یابند.

علائم خارش مقعد

خارش مقعد ممکن است با قرمزی، سوزش و درد همراه باشد.

خارش و سوزش با توجه علت آن ممکن است موقتی یا پایدار باشد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بیشتر خارش‌های مقعدی نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. اگر موارد زیر را در خود مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید:

• خارش مقعد شدید یا مداوم است.
• خون‌ریزی مقعدی یا نشت مدفوع دارید.
• به نظر می‌رسد ناحیه مقعد عفونی شده است.
• شما نمی‌توانید بفهمید که چه چیزی باعث خارش مداوم می‌شود.

خارش مداوم مقعد ممکن است به یک بیماری پوستی یا سایر مشکلات سلامتی مرتبط باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد.

علل خارش مقعد

گاهی اوقات علت خارش مقعد قابل شناسایی نیست. علل احتمالی خارش مقعد عبارتند از:

• تحریک‌کننده‌ها: بی‌اختیاری مدفوع و اسهال طولانی مدت (مزمن) می‌تواند پوست شما را تحریک کند. یا کارهای عادی که برای مراقبت از پوست‌تان انجام می‌دهید که معمولا شامل استفاده از محصولات یا درمان‌هایی مانند استفاده از صابون‌های خشن یا دستمال مرطوب و شستشوی تهاجمی‌بیش از حد است، می‌توانند پوست شما را تحریک کنند.
• عفونت‌ها: عفونت‌های مقاربتی، کرم‌های سوزنی و عفونت‌های مخمری از آن جمله‌اند.
• شرایط پوستی: گاهی اوقات خارش مقعد نتیجه یک بیماری خاص پوستی مانند پسوریازیس یا درماتیت تماسی است.
• سایر شرایط پزشکی: که شامل دیابت، بیماری تیروئید، بواسیریا هموروئید، تومورهای مقعدی است.

تشخیص خارش مقعد

پزشک ممکن است بتواند علت خارش شما را به سادگی با پرسیدن سوالاتی درباره علائم، سابقه پزشکی و عادات مراقبت شخص‌تان تشخیص دهد. اگر پزشک مشکوک به کرم سوزنی باشد، انجام آزمایش برای کرم سوزنی را پیشنهاد می‌دهد. همچنین ممکن است نیاز به معاینه فیزیکی، از جمله معاینه دیجیتال مقعد داشته باشید.

اگر علت خارش شما مشخص نباشد یا به درمان اولیه پاسخ ندهد، پزشک شما را به یک متخصص پوست ارجاع می‌دهد. ممکن است علت خارش هرگز شناسایی نشود.

درمان خارش مقعد

درمان خارش مقعد به علت آن بستگی دارد. درمان ممکن است شامل انجام اقدامات خودمراقبتی مانند کرم ضد خارش بدون نسخه یا درمان عفونت یا بواسیر باشد.

اگر علائم شما در شب بدتر شد، یک آنتی‌هیستامین خوراکی معمولا تا زمانی‌که یک کرم ضدخارش اثر کند، خارش را تسکین می‌دهد.

با مراقبت مناسب، خارش مقعد در بسیاری از افراد آرام می‌شود. در صورت ادامه یافتن خارش به پزشک مراجعه کنید.

شیوه زندگی و درمان‌های خانگی خارش مقعد

پیشگیری از خارش مقعد معمولا شامل یک پروسه شستشوی دقیق است که ناحیه مورد نظر را تمیز، خنک و خشک نگه می‌دارد و از تحریک بیشتر پوست جلوگیری می‌کند.

اگر از قبل خارش مقعد دارید، این اقدامات خودمراقبتی را امتحان کنید:

به‌آرامی‌ناحیه مورد نظر را تمیز کنید. ناحیه اطراف مقعد را با آب معمولی یا صابون ملایم و یک دستمال نرم (بدون خش) یک بار در روز تمیز کنید. از مالش دادن خودداری کنید. خشک کنید یا از یک سشوار با حالت کم استفاده کنید.

اگر بی اختیاری مدفوع یا اسهال دارید، اطراف مقعد را با بسته‌های پنبه مرطوب یا یک بطری آب ساده تمیز کنید. همچنین استفاده از یک توپ پنبه‌ای مرطوب یا خشک در قسمت بیرونی مقعد کمک می‌کند.

نخارانید. خاراندن، پوست‌تان را بیشتر تحریک می‌کند. معمولا کمپرس مرطوب و با محیط گرمایی ملایم یا حمام ولرم جو دوسر کمی‌تسکین‌دهنده است. ناخن‌های خود را کوتاه کنید و هنگام خواب دستکش نخی بپوشید تا از خراشیدگی جلوگیری کنید.

لباس زیر نخی سفید بپوشید که چسبانده نشود. این مورد به خشک نگه‌داشتن ناحیه کمک می‌کند. از پوشیدن جوراب شلواری و سایر لباس‌های تنگ خودداری کنید زیرا این لباس‌ها می‌توانند رطوبت را به تله بیندازند.

از عوامل تحریک‌کننده اجتناب کنید. از حمام‌های حباب‌دار، دئودورانت‌ها، صابون‌های تند یا معطر و دستمال مرطوب خودداری کنید. از دستمال توالت سفید و بدون عطر استفاده کنید.
رژیم غذایی خود را تغییر دهید. مصرف قهوه، نوشابه، الکل، مرکبات، شکلات، غذاهای تند، گوجه فرنگی و غذاهایی که ممکن است باعث اسهال شوند را کاهش دهید یا از آن‌ها اجتناب کنید. از مصرف بیش از حد ملین‌ها خودداری کنید.

از پماد یا ژل استفاده کنید. با استفاده از یک لایه نازک پماد اکسید روی (Desitin، Balmex) یا ژل نفتی (وازلین) از پوست آسیب‌دیده در برابر رطوبت محافظت کنید. در صورت نیاز، کرم هیدروکورتیزون ۱ درصد را دو تا سه بار در روز برای مدت کوتاهی برای تسکین علائم استفاده کنید.

حرکات روده را منظم و محکم نگه دارید. اگر مدفوع نرم یا حرکات مکرر روده مشکل‌ساز است، افزودن تدریجی فیبر به رژیم غذایی می‌تواند کمک‌کننده باشد. مکمل‌های فیبر مانند پسیلیوم (متاموسیل) و متیل سلولز (سیتروسل) نیز ممکن است کمک کنند.

معمولا در مورد خارش مقعد نیازی به مراجعه به پزشک ندارید. اگر حتی پس از انجام اقدامات خودمراقبتی، خارش ادامه یافت، آن را به پزشک مراقبت‌های اولیه اطلاع دهید. او ممکن است شما را به یک متخصص پوست یا یک پزشک متخصص در درمان مشکلات رکتوم و مقعد (پروکتولوژیست) ارجاع دهد.