یبوست بودن به این معنی است که حرکات روده شما سخت شده یا کمتر از حد معمول کار می‌کند. تقریباً همه افراد در مقطعی از زندگی آن‌را تجربه می‌کنند.
یبوست اگرچه بیماری جدی نیست، اما تا زمانی‌که بدن به حالت اولیه بازنگردد، شخص احساس ناخوشایندی خواهد داشت.
مدت زمان طبیعی بین حرکات روده از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی افراد آن‌را سه بار در روز تجربه می‌کنند. افرادی نیز فقط چند بار در هفته آن‌را تجربه می‌کنند.
با این حال، سپری کردن ۳ روز یا بیشتر با یبوست آن را به مرحله ناخوشایندتری می‌رساند. پس از ۳ روز، مدفوع شما سفت‌تر و دفع آن سخت‌تر می‌شود.
علائم یبوست
ممکن است علائم زیر را هنگام یبوست شدن داشته باشید:
- اجابت مزاج کم
- مشکل در اجابت مزاج (زور زدن برای دفع مدفوع)
- مدفوع سفت یا کوچک
- حس اینکه همه چیز بیرون نیامده است
- نفخ شکم
همچنین شاید احساس کنید برای تخلیه روده به کمک نیاز دارید، مانند فشار دادن روی شکم یا استفاده از انگشت برای برداشتن مدفوع از پایین بدن.
چرا یبوست می‌شویم؟
برخی از علل یبوست عبارتند از:
- برخی تغییرات در خوردن یا فعالیت‌های شما
- موجود نبودن آب یا فیبر کافی در رژیم غذایی شما
- خوردن لبنیات زیاد
- فعال نبودن
- مقاومت کردن در برابر اجابت مزاج
- فشار
- استفاده بیش از حد از ملین‌ها
- برخی از داروها (به ویژه داروهای مسکن قوی مانند داروهای مخدر، داروهای ضد افسردگی و قرص آهن)
- داروهای ضد اسیدی که دارای کلسیم یا آلومینیوم هستند.
- اختلالات اشتها
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- بارداری
- مشکلات مربوط به اعصاب و ماهیچه‌های دستگاه گوارش شما
- سرطان روده بزرگ
- بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس
- کم‌کاری تیروئید
- کلسیم بیش از حد در خون شما (هیپرکلسمی) به دلیل فعالیت بیش از حد غدد پاراتیروئید، داروها، سرطان (ریه، سینه، مولتیپل میلوما) یا علل دیگر.
اگر یبوست داریم چه کار کنیم؟
اگر یبوست دارید، این مراحل را انجام دهید:
- دو تا چهار لیوان آب اضافی در روز بنوشید، مگر اینکه پزشک به دلیل دیگری به شما بگوید مایعات را محدود کنید.
- از مایعات گرم مخصوصاً در صبح استفاده کنید.
- میوه ها و سبزیجات را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.
- آلو و غلات سبوس دار بخورید.
- بیشتر روزهای هفته ورزش کنید. هنگامی‌که بدن خود را حرکت می‌دهید، ماهیچه‌های روده شما نیز فعال‌تر هستند.
- تمایل به مدفوع را نادیده نگیرید.
می‌توانید از یک ملین نیز استفاده کنید. انواع مختلفی از ملین‌ها وجود دارد که می‌توانید بسیاری از آنها را بدون نسخه خریداری کنید. هر کدام از آنها به روشی متفاوت برای کاهش یبوست عمل می‌کند. از پزشک یا داروساز خود بپرسید که کدام نوع ممکن است برای شما موثر باشد و چه مدت باید آن را مصرف کنید.
چه زمانی باید با دکتر مراجعه کنیم؟
اگر دچار یبوست ناگهانی همراه با درد یا گرفتگی شکم شدید و اصلاً قادر به دفع مدفوع یا دفع گاز نیستید، فوراً با پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر موارد زیر را داشتید باز به پزشک مراجعه کنید.
- یبوست مشکل جدیدی برای شماست و تغییر سبک زندگی کمکی نکرده است.
- مشاهده خون در مدفوع.
- کاهش وزن، بدون اینکه تلاشی برای کاهش آن بکنید.
- با اجابت مزاج درد شدیدی دارید.
- یبوست شما بیش از ۲ هفته طول کشیده است.
- اندازه، شکل و قوام مدفوع شما به طرز چشمگیری تغییر کرده است.
پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را برای یافتن علت یبوست توصیه کند:
آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون
آزمایش‌هایی که مربوط به بررسی عضلات مقعد شماست.
آزمایش‌هایی که نشان‌دهنده نحوه عبور و خروج مدفوع از روده بزرگ شماست.
کولونوسکوپی برای بررسی انسداد در روده بزرگ.
آیا می‌توانیم از یبوست پیشگیری کنیم؟
در بسیاری از موارد، شما می توانید از یبوست پیشگیری کنید. موارد زیر برای پیشگیری از یبوست کمک‌کننده هستند:
از یک رژیم غذایی متعادل با فیبر فراوان استفاده کنید. میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و نان و غلات سبوس‌دار (به ویژه سبوس) از جمله این رژیم غذایی فیبردار هستند. مکمل‌های پری بیوتیک نیز می‌توانند به هضم غذا کمک کنند.
روزانه ۱/۲ تا ۲ لیتر آب و سایر مایعات بنوشید (مگر اینکه پزشک شما در رژیم غذایی دیگری مایعات را برای شما محدود کند). فیبر و آب با هم کار می‌کنند تا بدن شما را منظم نگه دارند.
مصرف شیر را کاهش دهید. لبنیات ممکن است برای برخی افراد یبوست ایجاد کند.
به‌طور منظم تحرک داشته باشید. حداقل ۳۰ دقیقه در روز، کاری فعال انجام دهید.
به محض اینکه احساس کردید نیاز به اجابت مزاج دارید، به دستشویی بروید.
نظرات کاربران