مقعد از بافت نرم تشکیل شده است. با این حال، این بافت می‌تواند به دلیل عفونت‌ها و سایر شرایط پزشکی، که شدت آنها متفاوت است، سخت شود. هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، احتمالا احساس خواهید کرد که یک توده سخت در ناحیه مقعد وجود دارد.
مقعد دهانه‌ای است که در قسمت تحتانی دستگاه گوارش قرار دارد، درست جایی‌که مدفوع از بدن خارج می‌شود. مقعد به رکتوم متصل می‌شود که مدفوع را قبل از دفع در خود ذخیره می‌کند.
این نوشته سعی دارد علل، علائم و درمان‌های موجود برای درمان سختی مقعد را به‌صورت مختصر توضیح دهد.
علل احساس توده (غده در نشیمنگاه) در مقعد
مقعد از چندین بافت مختلف تشکیل شده است، از جمله:
- غشاهای مخاطی
- گره‌های لنفاوی
- اعصاب
- رگ‌های خونی
اگر هر چیزی باعث تحریک، انسداد یا عفونت این بافت‌ها شود، ممکن است توده‌هایی روی مقعد ایجاد شود که باعث سفت شدن آن می‌شود.
اگر فردی متوجه توده سفت یا سفت شدن مقعد شد، باید به پزشک مراجعه کند تا ناحیه مورد نظر معاینه شود. اکثر توده‌ها دلیلی برای نگرانی ندارند.
در ادامه برخی از علل بالقوه سختی مقعد آورده شده است.
هماتوم پری مقعدی
هماتوم پری مقعدی وضعیتی است که در آن خون در بافت‌های اطراف مقعد به دلیل ترکیدن رگ خونی جمع می‌شود.
زور زدن در حین اجابت مزاج، بلند کردن اشیاء سنگین و سایر حرکات شدید ممکن است باعث ترکیدن رگ‌های خونی شود. فرد مبتلا به هماتوم پری مقعدی ممکن است برآمدگی متورم در نزدیکی مقعد داشته باشد که ممکن است دردناک نیز باشد.
هموروئید خارجی
هموروئید خارجی به صورت توده‌هایی در زیر پوست اطراف مقعد ظاهر می‌شوند. بواسیرها بیماری شایعی هستند و تقریباً ۵۰٪ از افراد را تا سن ۵۰ سالگی تحت‌تأثیر قرار می‌دهند.
فرد مبتلا به بواسیر یا هموروئید ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- درد
- خارش
- توده‌های متورم
- خونریزی
زگیل مقعدی
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند باعث ایجاد کندیلوم آکومیناتا، که معمولاً به عنوان زگیل مقعدی شناخته می‌شود، روی یا اطراف مقعد ظاهر شود. زگیل‌های مقعدی معمولاً به رنگ پوست و نرم هستند.
یک فرد می‌تواند از طریق رابطه جنسی یا با تبادل مایعات بدن به زگیل مقعدی مبتلا شود.
زگیل مقعدی می‌تواند علائمی مانند:
- خارش
- درد
- ترشحات مخاطی
- برآمدگی‌های کوچک یا بزرگ
هیدرادنیت چرکی پری مقعدی
هیدرادنیت چرکی پری مقعدی (HS) یک بیماری التهابی است که نواحی از پوستی که دارای غدد آپوکرین است را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
این بیماری زیر پوست به صورت ندول‌های دردناک ظاهر می‌شود. یک فرد ممکن است زخم را نیز تجربه کند.
هنگامی که یک متخصص ندول‌ها را تخلیه می‌کند، اغلب حاوی چرک بدبو هستند.
یبوست
یکی دیگر از دلایل بالقوه تشکیل توده سخت در مقعد، یبوست است. یبوست زمانی رخ می‌دهد که فرد به طور مرتب اجابت مزاج نمی‌کند. اگر به اندازه کافی مایعات ننوشید یا فیبر کافی نخورید، ممکن است این اتفاق بیفتد.
افراد مبتلا به یبوست معمولاً مدفوع خشک و سفت دفع می‌کنند.
یبوست همچنین می‌تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- حرکات کم یا نادر روده
- مدفوع سخت
- درد
- درد و ناراحتی
زگیل آبکی
زگیل آبکی یک عفونت پوستی است که فرد با تماس نزدیک با فردی که عفونت را دارد مبتلا می‌شود. عفونت می‌تواند در هر جایی از بدن از جمله مقعد که با ویروس در تماس است، ایجاد شود.
اگر عفونت در مقعد رخ دهد، معمولاً به دلایل زیر است:
- درگیر شدن در فعالیت جنسی با کسی که عفونت دارد.
- لمس مقعد پس از تماس با قسمت عفونی دیگر بدن.
- به اشتراک گذاشتن حوله یا پارچه‌های دیگر با فردی که عفونت دارد.
زگیل آبکی می‌تواند ضایعاتی ایجاد کند که عبارتند از:
- متورم شدن یا ایجاد خارش
- ریز ریز شدن به اندازه‌های کوچک
- رنگ سفید، صورتی یا گوشتی
اشیاء خارجی
گاهی اوقات یک جسم خارجی علت احساس توده یا سختی در مقعد است. جسمی که با مقعد برخورد می‌کند می‌تواند به آن فشار وارد کند و احساس سخت‌تر شدن از حد معمول را به فرد انتقال دهد. یک جسم گیر کرده در مقعد ممکن است بسیار ناراحت کننده باشد.
اجسامی که ممکن است در مقعد گیر کنند عبارتند از:
- استخوان‌های بلعیده شده
- دماسنج‌ها
- نکات تنقیه
سرطان مقعدی
طبق گزارش انجمن جراحان کولون و رکتوم آمریکا، سرطان مقعدی حدود ۱ تا ۲ درصد از کل سرطان‌های روده را شامل می‌شود. سرطان مقعدی بیشتر در زنان و افراد ۵۵ تا ۶۴ ساله دیده می‌شود.
سرطان مقعدی می‌تواند باعث تورم و توده‌هایی شود که می‌توانند سفت شوند.
برخی دیگر از علائم سرطان مقعدی عبارتند از:
- خارش رکتوم
- خونریزی از رکتوم
- غدد لنفاوی متورم در اطراف مقعد یا ناحیه کشاله ران
- درد یا پری در ناحیه مقعد
- ترشح غیر طبیعی
- تشکیل یک توده یا توده در نزدیکی دهانه مقعد
- تغییرات در حرکات روده، مانند باریک شدن مدفوع
این علائم در سایر بیماری‌های خوش خیم نیز رایج است. به همین دلیل، در صورت بروز هر یک از این علائم، پزشک باید بیمار را معاینه کند. این معاینه برای رد سایر شرایط و تأیید تشخیص است.
توده سفت بدون درد یعنی چه؟
یک توده همیشه درد ایجاد نمی‌کند. در بیشتر موارد، یک توده بدون درد دلیل اصلی نگرانی نیست، اما هنوز هم برای فرد مهم است که به دنبال مشاوره پزشکی باشد.
برخی از علل بالقوه ایجاد یک توده بدون درد عبارتند از:
- زگیل آبکی
- هموروئید خاص
- زگیل مقعدی
تشخیص توده سفت یا غده در نشیمنگاه
اگر فردی بر روی مقعد خود توده‌ای داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کند. معمولا پزشک درمانی را پیشنهاد می‌کند که توده و هر علت زمینه‌ای را از بین ببرد.
معمولا پزشک از فرد سؤالاتی درباره علائم بیماریش می‌پرسد و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک از انگشت دستکشی استفاده می‌کند تا هرگونه توده ناشی از بواسیر، زگیل آبکی یا زگیل مقعدی را تشخیص دهد.
در برخی موارد، ممکن است نیاز به استفاده از آنوسکوپ باشد. آنوسکوپ ابزاری است که پزشک می‌تواند آن را داخل مقعد قرار دهد تا نگاه دقیق‌تری به توده سفت بیندازند.
اگر پزشک بخواهد بررسی دقیق‌تری از ناحیه مقعد و روده بزرگ برای سرطان روده بزرگ انجام دهد، ممکن است از ابزارهای دیگری نیز استفاده کند.
برخی از روش‌هایی که پزشک ممکن است برای بررسی روده بزرگ استفاده کند عبارتند از:
کولونوسکوپی: این روشی است که از یک لوله روشن برای جستجوی تومورهای روده بزرگ استفاده می‌کنند.
سیگموئیدوسکوپی: این معاینه شبیه به کولونوسکوپی است که از یک لوله برای بازرسی روده تحتانی استفاده می‌کنند.
تنقیه باریم: معاینه با کمک اشعه ایکس از روده بزرگ است.
روش‌های درمان توده (غده در نشیمنگاه) در مقعد
با توجه به اینکه چه چیزی باعث احساس سختی مقعد می‌شود، درمان‌ها متفاوت خواهد بود. در زیر برخی از روش‌های درمانی را با توجه به علت آن بیان کرده‌ایم.
هماتوم پری مقعدی
هنگامی که فردی دچار هماتوم پری مقعدی می‌شود، روش‌های درمانی معمولاً شامل داروهای مسکن بدون نسخه یا کمپرس سرد است. در موارد شدید هماتوم پری مقعدی، فرد ممکن است نیاز به درناژ جراحی داشته باشد.
هموروئید خارجی
روش‌های درمانی برای بواسیر خارجی عبارتند از:
- حمام آب گرم
- کمپرس آب سرد
- داروهای ضد درد
- کرم‌ها و پمادها
- جراحی‌ها
- اسکلروتراپی که از یک ماده شیمیایی برای سوزاندن و از بین بردن هموروئید استفاده می‌کند.
زگیل مقعدی
یک ویروس خفته باعث ایجاد زگیل مقعدی می‌شود. هنگامی‌که یک ویروس “خفته” است، به این معنی است که علائم آن احتمالا عود می‌کند.
برخی از درمان‌های زگیل مقعدی عبارتند از:
- عمل جراحی
- فورگوراسیون، که از جریان الکتریکی برای سوزاندن زگیل‌ها استفاده می‌کند.
- کرایوسرجری، که از نیتروژن مایع برای انجماد زگیل‌ها استفاده می‌کند.
- اسیدها، برای زگیل‌های کوچکتر
هیدرادنیت چرکی پری مقعدی (HS)
برخی از درمان‌های هیدرادنیت چرکی پری مقعدی عبارتند از:
- آنتی بیوتیک برای درمان عفونت
- داروی ضد التهاب آدالیمومب
- کرم کورتیزون، برای از بین بردن سوزش
یبوست
اگر فردی یبوست داشته باشد، روش‌های درمانی زیر برای رفع یبوست مفید است.
برخی از درمان‌های یبوست عبارتند از:
- خوردن فیبر بیشتر
- مصرف ملین‌ها
- مصرف نرم‌کننده‌های مدفوع
- نوشیدن مایعات بیشتر
اگر داروهای یبوست بدون نسخه موثر نبودند، پزشک می‌تواند نسخه‌های قوی‌تری را تجویز کند.
زگیل آبکی
یک پزشک معمولاً مولوسکوم کونتاژیوزوم را با یک کرم تجویزی درمان می‌کند که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند تا با ویروسی که باعث ضایعه می‌شود مبارزه کند.
اشیاء خارجی
پزشک معمولا از فورسپس برای خارج کردن جسم خارجی از مقعد استفاده می‌کند. با این حال، اگر برداشتن جسم دشوار باشد، ممکن است جراحی لازم باشد.
سرطان مقعدی
درمان سرطان مقعدی به مرحله سرطان و سلامت کلی فرد بستگی دارد.
برخی از روش‌های بالقوه درمان سرطان مقعدی عبارتند از:
- عمل جراحی
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر فرد متوجه رشد توده‌ای در مقعد خود شد، باید به پزشک مراجعه کند. در بیشتر موارد، احتمالاً رشد توده خوش خیم خواهد بود.
همچنین در صورت مشاهده موارد زیر، فرد باید در اسرع وقت به پزشک خود مراجعه کند:
- گسترش یا بدتر شدن درد
- خونریزی بدون قطع شدن
- خونریزی مقعدی یا درد همراه با تب
- تغییرات در حرکات روده
نظرات کاربران