ترک اعتیاد نیاز به صبر و حوصله زیاد دارد. اگر می خواهید برای بهبودی و بازگشت سلامتی فرد معتاد کاری انجام دهید, باید صبر و حوصله خودتان را بالا ببرید.
همچنین باید دست از قضاوت کردن بردارید و به جای آن سعی کنید امید فرد معتاد و خانواده اش را به زندگی بیشتر کنید. این امید مهمتر از هر چیزی است. زیرا بعد از ترک اعتیاد امید داشتن به زندگی و اعتماد به نفس بالا نقش مهمی در زندگی معتاد بازی خواهد کرد.
پزشک, خانواده و بیمار باید وقت لازم را برای ترک اعتیاد بگذارند. پزشک باید همه تحصیلات و مدارکش را به کناری بگذارد و سعی کند رابطه ای دوستانه با معتاد برقرار کند. داشتن این ویژگی در پزشک های کمی پیدا می شود. به همین خاطر پزشکان کمتری هستند که حاضرند با بیماران معتاد کار کنند.
از طرفی پزشک باید به بیمار و خانواده اش دلگرمی بدهد و کاملا از آنها حمایت کند. شناخت کافی از راه های درمانی و عملگرا بودن پزشک هم در ترک اعتیاد فرد بیمار بسیار مهم است.
معرفی بهترین روش ترک اعتیاد در منزل
افراد زیادی در وهله اول به ترک اعتیاد در منزل فکر می کنند. اما باید برای پیدا کردن بهترین و سریع ترین راه ترک اعتیاد حتما با یک پزشک متخصص مشورت کنند و راه های درمانی را کاملا یاد بگیرند و با صبر و حوصله روی بیمار پیاده کنند.
برای شروع می توانید از داروهای مرتبط با ترک اعتیاد که توسط پزشک تجویز می شود, استفاده کنید. برای مصرف این داروها نیازی به بستری شدن نیست.
هر یک از مواد مخدر راه های درمانی مخصوص به خود را دارد. به همین خاطر برای ترک هر یک از آنها نیاز است تا از یک پزشک متخصص ترک اعتیاد کمک بگیرید و از مصرف خودسرانه داروها خودداری کنید. چون برخی از این داروها دارای عوارضی هستند که راه های کنترل عوارض آنها را هم باید یاد بگیرد.
به عنوان مثال تریاک ماده مخدر گیاهی است که در نگاه اول کم تاثیرترین ماده مخدره محسوب می شود ولی در طولانی مدت می تواند اثرات بدی بر روی مغز, پوست , بدن و چهره معتاد بگذارد.
در ادامه سعی می کنیم به علائم ترک اعتیاد و روش هایی که برای این کار وجود دارد اشاره مختصری بکنیم. اما به یاد داشته باشید که هر ترکی نیاز به پزشک دارد و ترک های بدون نظارت پزشک می تواند دوره بهبودی زیادتر و خسته کننده ای را برای بیمار و خانواده داشته باشد.
درمان دارویی ترک اعتیاد در منزل
درمان دارویی ایمنی و تاثیرگذاری ترک اعتیاد به مواد و الکل را تضمین می‌کند. دارو میل به مواد را سرکوب می‌کند و تغییراتی را اصلاح می‌کند که به دلیل سوءمصرف مزمن مواد در ذهن ایجاد شده است. بعضی داروها حتی همان کنش مربوط به ماده اعتیادآور را در مغز ایجاد می‌کنند و به این ترتیب بیمار دچار حجم زیادی از علائم شدید نمی‌شود.
پژوهش‌های متعددی در زمینه درمان دارویی ترک اعتیاد در حال انجام است. حتی محققین در حال تولید واکسن‌هایی هستند که ممکن است یک روز مانع از احساس نشئگی، یعنی احساس لذت‌بخشی شود که محرک روی آوردن به اعتیاد است. البته برای تمام مواد اعتیادآور داروهای تایید شده‌ای وجود ندارد که به رفع علائم در زمان سم زدایی و ترک اعتیاد کمک کند.
متادون: متادون دارویی است که برای درمان اعتیاد به اوپیات‌ها تجویز می‌شود. مصرف این دارو برایترک اعتیادباید با احتیاط و تحت نظر پزشک باشد. بیمار در حال ترک باید هر روز برای دریافت دارو به کلینیک مراجعه کند.
چنانچه بیمار برای مدتی معین مواد مصرف نکند و هر روز به کلینیک مراجعه کرده باشد، می‌تواند دارو را دریافت کند و به منزل ببرد تا نیازی به رفت و آمد هر روزه نباشد. هرچند متادون دارویی موثر برای درمان ترک اعتیاد به اوپیات‌ها است، اما مصرف آن بدون عوارض جانبی نیست. برای مثال احتمال ایجاد وابستگی جسمی و روانی به متادون وجود دارد.
بوپرنورفین: بوپرنورفین به تنهایی یا همراه با نالوکسان (سابوکسن) تجویز می‌شود. بوپرنورفین آگونیست مخدری نسبی است که مصرف آن برای درمان وابستگی به مواد مخدر تایید شده است. این دارو را می‌توان با نسخه پزشک دارای صلاحیت تهیه کرد. البته شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد بوپرنورفین اثر ضدافسردگی نیز دارد. همچنین احتمال سوءمصرف این دارو در بیماران در حال ترک پایین است. مصرف بوپرنورفین نیز مانند متادون عوارضی را به دنبال دارد که از آن جمله می‌توان به عوارضی مشابه با عوارض مصرف مخدرهای دیگر اشاره کرد:
- اختلالات خواب
- یبوست
- حالت تهوع
- استفراغ
- گرفتگی عضلات
همچنین اگر بوپرنورفین به تنهایی و بدون اضافه کردن نالوکسان مصرف شود، احتمال انحراف و سوءمصرف وجود دارد.
نالترکسون: نالترکسون به گیرنده‌های مخدر مغز متصل می‌شود و مانع از آن می‌شود که مخدر باعث نشئگی شود. به این ترتیب تمایل معتاد برای مصرف دوباره مواد کاهش می‌یابد، چرا که مصرف مواد دیگر لذت‌بخش نیست. نالترکسون به سم زدایی الکل نیز کمک می‌کند.
اثر کلی نالترکسون برای درمان سم زدایی الکل و مواد مخدر این است که این دارو میل به مصرف را کاهش می‌دهد. محدودیت‌ها و عوارض جانبی مصرف نالترکسون عبارت است از:
در صورت وجود ماده مخدر در بدن نمی‌توان نالترکسون مصرف کرد، چون این کار باعث بروز علائم حاد ترک اعتیاد می‌شود.
مصرف نالترکسون عوارض ناراحت کننده‌ای مانند درد مفصلی یا عضلانی، حمله عصبی، اسهال، استفراغ، سردرد و خستگی را ایجاد می‌کند.
مصرف این دارو به بیماران دچار آسیب کبدی توصیه نمی‌شود.
آکامپروسات: آکامپروسات زمانی تجویز می‌شود که سم زدایی الکل و مواد مخدر باعث بروز علائم مزمنی مانند بی‌خوابی، بی‌قراری و اضطراب شده باشد. معایب مصرف آکامپروسات عبارت است از:
- ضعف عضلانی
- حالت تهوع
- دل پیچه
- سرگیجه
- سردرد
- خارش
مصرف این دارو برای بیماران دچار مشکلات کلیوی ممنوع است.
دی سولفیرام: دی سولفیرام پس از سم‌زدایی الکل برای بیمارانی با وضعیت پایدار تجویز می‌شود که درمان ترک اعتیاد را شروع کرده‌اند، اما ممکن است دوباره به مصرف الکل روی بیاورند. دی سولفیرام باعث می‌شود که فرد هنگام نوشیدن الکل عوارض ناخوشایند زیر را تجربه کند:
- حالت تهوع
- تعریق
- سرخ شدن صورت (گرگرفتگی)
- تنفس بسیار سریع (هیپرونتیلاسیون)
- تاری دید
- تپش قلب
- ورتیگو
بدیهی است که تحمل این عوارض فرد را به نوشیدن الکل بی‌علاقه می‌کند. عوارض و معایب مصرف دی سولفیرام عبارت است از:
- کم نشدن میل به مصرف الکل
- به‌هنجار نکردن عملکرد مغز
- اگر بیمار انگیزه ترک الکل را نداشته باشد، مصرف این دارو تاثیرگذار نخواهد بود.
- اگر بیمار همزمان با مصرف دی سولفیرام، مشروبات الکلی نیز بنوشد، با عوارض خطرناکی مانند آسیب کبدی، آسیب‌دیدگی اعصاب محیطی، هذیان و روان پریشی مواجه می‌شود.
مصرف این دارو برای بیماران دچار آسیب کبدی ممنوع است.
علائم ترک اعتیاد و خماری آن
همانطور که در بالا گفتیم هر ماده مخدری دارای روش ترک جداگانه اس است. به عنوان نمونه برخی از مواد هستند که ترک فیزیکی سخت تری دارند ولی برخی دیگر به راحتی از بدن پاک می شوند ولی ترک احساسی سختی دارند (مانند کوکائین یا ماریجوانا). شناخت هر یک از این مواد و روش ترک آنها بسیار مهمتر است.
نشانه های ترک احساسی
- بی قراری و بی تابی های احساسی
- نگرانی و استرس
- عصبی شدن
- دوری اجتماع
- افسردگی
- کمر شدن تمرکز
- سردرد
- بی خوابی
نشانه های ترک فیزیکی
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- لرزش
- تنفس سخت
- تنش در عضله ها
- تپش قلب بالا و ضربان سریع قلب
- عرق کردن های زیاد
دوره سم زدایی تا زمان وجود علائم ترک اعتیاد و مادامی که وضعیت روحی و جسمی بیمار پایدار نشود، ادامه دارد. سم‌زدایی به جز قطع سوء مصرف مواد به روشی ایمن، و حمایت از بیمار در زمان بروز علائم ترک اعتیاد هدف دیگری را نیز دنبال می‌کند که عبارت است از آماده کردن بیمار به لحاظ جسمی و روحی برای رویارویی با مشاوره و درمان‌های پیش رو.
در صورت ابتلا به اختلالات همزمانی، مانند افسردگی یا ناراحتی‌های روحی لازم است که داروهای ضدافسردگی و ضدروان پریشی نیز تجویز شود.